Виктор Балдоржиев (azarovskiy) wrote,
Виктор Балдоржиев
azarovskiy

Жителям приграничной Монголии. Ульдзя - наша общая река!

#Ульдзя_наша_общая_река

Главам сомонов
Баян-Дун, Дашбалбар, Чулуунхорот,
а также всем жителям Восточного аймака Монголии
Улз-гол бол бидний нийтлэг гол юм!

Дорогие друзья, коллеги!

В вашем лице мы обращаемся ко всем жителям Восточного аймака Монголии, особенно к жителям сомонов Баян-Дун, Дашбалбар и Чулуунхорот – нашим сородичам, родственникам, братьям и сёстрам по крови и вере, потомкам древних монголоязычных народов, история и Родина которых – Великая монгольская степь.
Ульдзя.jpg

Веками мы пьём воду из одних и тех же источников, питающих наши роды и семьи, поклоняемся хранителям этих вод. Вся наша жизнь зависит от состояния общих озёр и рек, ручьёв и ключей. Исчезнут они – исчезнем и мы… «Кто отнимет у нас их живительную силу и энергию?» Так думали мы до недавних пор. Но сегодня пришла пора объединить наши чувства и мысли.

Мы обращаемся к вам по поводу строительства плотины и водохранилища на реке Ульдзя. Все мы понимаем, что плотина разрушит благосостояние наших родов и семей, а возможно приведет их к страданиям и нищете из-за отсутствия воды. Это становится очевидным для тех, кто жил и живет в степи, и следит за происходящими процессами.

Ульдзя – очень уязвимая и маленькая артерия, от которой зависит жизнь людей и всего живого биоразнообразия на большом пространстве, где находятся наши стоянки и сёла. Жизнь в степи напрямую соединена такими артериями, течение которых ни в коем случае нельзя нарушать. А те, кто пытается нарушить, совершенно не думают о жизни людей и животных, зависимых от водных артерий степи.

Веками с великой надеждой мы смотрим в сторону Монголии и горы Хэнтэя, ожидая дождей, могущих наполнить Ульдзю, воды которой впадают в прекрасные Торейские озёра, насыщая и обогащая жизнь на большом пространстве. Жизнь многих и многих монголоязычных родов и семей соединена реками Ульдзя, Ималка и Торейскими озёрами, вокруг которых пасутся наши отары, гурты, табуны, расположены наши сёла и животноводческие стоянки, священные обоо, где трепещут на ветру наши хадаки и знамёна. Кто вознамерился отнять их у нас?

Более тридцати лет, покой Торейских озер с ценнейшим для планеты биологическим разнообразием, охраняют сотрудники Даурского заповедника. Российско-монгольская территория, по которой протекает Ульдзя и где находятся Торейские озёра, получила международное признание за свою уникальность и в 2017 году объявлена общим объектом Всемирного природного наследия ЮНЕСКО. Кроме этого, Торейские озера с дельтами рек Ульдзя и Ималка, имеют статус водно-болотных угодий международного значения. Какими же должны быть люди, нарушающие подписанные международные договорённости и правила? Почему не видят эти нарушения правительства России и Монголии?

Всем нам известно, что увлажнение степи и наполнение озёрных котловин всегда зыбко и неравномерно в силу природных циклов, разнообразие жизни затихает и расцветает здесь периодически. Эти ритмы и пульсы на нашей памяти и из рассказов предков! Здесь, под ярким степным солнцем, каждая капля воды – бесценное богатство!
Нам становится страшно от мысли, что плотина на Ульдзе будет построена, и,  обогатив несколько человек, умертвит нашу степь.

Дорогие братья и сёстры, друзья, сородичи!
Мы призываем всех Вас к единению наших общих чувств и мыслей, надеясь, что вместе мы не позволим глумиться над нашей природой и самым святым для нас источником жизни – степными реками и озёрами, ручьями и ключами. Бойтесь возможных катастроф, люди земли!

Несмотря на договорные обязательства  между нашими странами, не было проведено общих работ по оценке воздействия строящейся плотины на окружающую природную среду и ее влияния на жизнь населения с обеих сторон. Никто не известил нас о происходящем, не спросил нашего согласия и не провёл общественные слушания. Сейчас ни один учёный не способен предсказать последствий от возведения плотины и водохранилища, которые уже начали строить.

Не было в истории такого случая, чтобы богатые, в погоне за сиюминутной прибылью, услышали мнения других людей. Нажива и прибыль всегда оторваны от народа, хотя народ был и остаётся главной силой на земле. Мы вправе, мы можем, мы должны и, наконец, мы обязаны остановить строительство плотины. Нам здесь жить и растить потомство.

Пора напомнить, что это наша земля и наша святая вода! Кто купит у нас дыхание степи и красоту полёта птиц? Кто услышит и примет сердцем зовущее блеяние ягнёнка у берегов Ульдзи и смех наших детей в плеске речных волн и в закатной степи? Кто собрался отнять наше счастье, намереваясь строить плотину и прервать течение Ульдзи? Это равносильно тому, чтобы прервать нашу жизнь!

Мы обращаемся к правительствам России и Монголии, остановите преступные замыслы и действия, сохраните нашу жизнь!

Веками мы пытаемся уловить в знойных ветрах из Гоби возможную засуху. Строительство плотины на Ульдзе – это вечная засуха и смерть животноводства и всего живого в нашей Великой степи!

Дорогие наши братья и сёстры, сегодня у нас огромное количество домашних животных. Вы понимаете, что плотина и собирание вод Ульдзи в одном водохранилище, грозит явной гибелью животным, количество потерь которых будет несопоставимо с потерями десятилетней давности.

Веками дзерены паслись в бескрайней монгольской степи, но сегодня они массовыми скоплениями перемещаются в Россию, где нашли приют на особо охраняемых природных территориях  в заповеднике «Даурский» и заказнике «Долина дзерена», устроив «родильные дома» близ Торейских озер.
 Представьте, как с возникновением плотины, жизнь с берегов Ульдзи будет перемещаться всё дальше и дальше на север от ваших кочевий, сомонов, стоянок… Конечно, мы примем вас. Всех. Но неужели, из-за того, что маленькая кучка богачей вознамерилась обогатиться, построив плотину и водохранилище, мы, все вместе будем покидать нашу родную степь, и уходить всё дальше и дальше от родной земли, на которой искусственно создают безжизненную пустыню?

Думайте, дорогие братья и сёстры, сородичи, родственники! Думайте! И давайте вместе спасать и защищать нашу прародительницу – Великую степь. Никакие выгоды, деньги, материальные богатства не могут быть дороже капли воды, несущей Жизнь!

Подписи.jpg

Главы администраций поселений: «Нижнецасучейское», «Новозоринское», «Кулусутайское», «Соловьёвское», «Буйлэсанское», «Ималкинское», «Чиндантское», «Большевистское».

Площадь Ононского района – 6024 кв. км.
Под обращением готовы подписаться все главы сельских, поселковых и городских образований Забайкальского края.
Площадь Забайкальского края – 431 892 кв. км.
Монголия, пойми и поддержи себя, друзей, сородичей!
Ульдзя – наша общая река!
Улз-гол бол бидний нийтлэг гол юм!

Текст с подписями и печатями в формате PDF может быть предоставлен в любое время.

Снимок Владимира Рыбина: правый приток Ульдзи стремится в Барун-Торей. Сентябрь 2020 года.

_____________________________________________


На монгольском языке. Перевод Цырен-ламы.

Эрхэм хүндэт найз нөхөд,хамтран ажиллагч!
Таны хувьд бид Монгол Улсын Дорнод аймгийн бүх оршин суугчдад, ялангуяа Баян-Дун, Дашбалбар, Чулуунхорот сумоны оршин суугчид - бидний нийлүүлэгчид, хамаатан садан, ахан дүүс, цус, итгэлээрээ, эртний монгол хэлээр ярьдаг ард түмний үр удам, түүх, эх орон нь Их Монголын тал нутаг юм.  ...
Олон зууны туршид бид өөрсдийн овог, гэр бүлээ тэжээх эх үүсвэрээс ус ууж ирсэн бөгөөд эдгээр усыг хамгаалагчдыг шүтдэг.  Бидний амьдрал бүхэлдээ нийтлэг нуур, гол, горхи, булаг шанднаас хамаарна.  Хэрэв тэд алга болвол бид ч бас алга болно ... "Тэдний амьдралыг өгдөг хүч, эрч хүчийг хэн биднээс авах вэ?"  Саяхныг хүртэл бид тэгж бодож байсан.  Гэхдээ өнөөдөр бидний мэдрэмж, бодлыг нэгтгэх цаг болжээ.
Улдзя гол дээр далан барих, усан сан байгуулахтай холбогдуулан бид танд хандаж байна.  Энэхүү далан нь манай овог, гэр бүлийн сайн сайхан амьдралыг сүйтгэж, усгүйн улмаас тэднийг зовлон, ядууралд хүргэх болно гэдгийг бид бүгд ойлгодог.  Энэ нь тал нутагт амьдарч, амьдарч байгаа хүмүүсийн хувьд тодорхой болж, одоо явагдаж буй үйл явцыг дагаж мөрддөг.
Улдзиа бол маш эмзэг бөгөөд жижиг артери бөгөөд хүмүүсийн амьдрал, бүх амьд биологийн олон янз байдал нь манай хуаран, тосгод байрладаг том талбайгаас хамаарна.  Тал хээрийн амьдрал ийм артериудтай шууд холбогддог бөгөөд түүний урсгалыг хэзээ ч хөндөхгүй байх ёстой.  Зөрчил гаргах гэж оролддог хүмүүс тал хээрийн усан замаас хамааралтай хүн, амьтны амьдралын талаар огт боддоггүй.
Олон зууны туршид бид үзэсгэлэнт Торей нуурууд руу цутгаж, өргөн цар хүрээтэй амьдралыг баяжуулж байгаа Ульджуг дүүргэх бороо орохыг хүлээж, Монгол, Хэнтэй уул руу тэмүүлсээр ирсэн.  Олон олон монгол овог, айл өрхүүдийн амьдралыг Улдзя, Ималка, Торей нуурууд холбодог бөгөөд энэ нь бидний сүрэг, сүрэг, сүрэг бэлчээрлэн, манай тосгон, малын хотхон байрладаг, ариун хад, хошуу, хошуу салхинд хийсч байдаг.  Хэн тэднийг биднээс булаах гэж байсан юм бэ?
Гучаад жилийн турш манай гаригийн хамгийн үнэ цэнэтэй биологийн олон янз байдал бүхий Торей нууруудын амар амгаланг Даурскийн дархан цаазат газрын ажилтнууд хамгаалсаар ирсэн.  Улдзя урсдаг, Тори нуурууд байрладаг Орос-Монголын газар нутаг өвөрмөц байдгаараа олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөж, 2017 онд ЮНЕСКО-гийн дэлхийн өвд нийтлэг бүртгэгдсэн билээ.  Үүнээс гадна Улдзя, Ималка голын бэлчир бүхий Торей нуурууд нь олон улсын ач холбогдол бүхий намгархаг газрын статустай байдаг.  Олон улсын гарын үсэг зурсан гэрээ, дүрмийг зөрчдөг ямар хүмүүс байх ёстой вэ?  ОХУ, Монгол Улсын засгийн газар эдгээр зөрчлийг яагаад олж харахгүй байна вэ?
Тал хээрийг чийгшүүлж, нуурын сав газраар дүүрэх нь байгалийн эргэлтээс болж үргэлж доргиж, жигд бус байдгийг бид олон янзаар анзаарч, энд үе үе цэцэглэн хөгжиж байдаг.  Эдгээр хэмнэл, импульс нь бидний ой санамж, өвөг дээдсийнхээ түүхээс үлдсэн юм!  Энд тал нутгийн хурц нарны дор дусал ус бүр нь үнэлж баршгүй баялаг юм!
Улдзе дээр далан босгож, хэд хэдэн хүнийг баяжуулж, манай тал нутгийг хөнөөх болно гэсэн бодлоос бид айж байна.
Эрхэм хүндэт ах эгч нар, найз нөхөд, хамаатан садан!
Тал нутгийн гол, нуур, горхи, булаг шанд бид өөрсдийн байгалиа, бидний амьдралын хамгийн ариун эх сурвалжийг элэглэхийг зөвшөөрөхгүй гэж найдаж, бид та бүхнийг нийтлэг мэдрэмж, бодол санаагаа нэгтгэхийг уриалж байна.  Дэлхийн хүмүүс, болзошгүй гамшиг ослоос айгтун!
Манай улсуудын хооронд байгуулсан гэрээний үүргийг үл харгалзан барьж буй далангийн байгалийн орчинд үзүүлэх нөлөөлөл, хоёр талын хүн амын амьдралд үзүүлэх нөлөөллийг үнэлэх ерөнхий ажил хийгдээгүй болно.  Хэн ч юу болж байгааг бидэнд мэдэгдэж, биднээс зөвшөөрөл хүсч, нээлттэй сонсгол зохион байгуулаагүй.  Одоо аль хэдийн баригдаж эхэлсэн далан, усан сан байгуулах нь ямар үр дагавартай болохыг ямар ч эрдэмтэн таамаглаж чадахгүй байна.
Баячууд түр зуурын ашиг хонжоо хайж бусдын санаа бодлыг сонсдог ийм тохиолдол түүхэнд байгаагүй.  Ашиг, ашиг нь хүмүүсээс үргэлж тасардаг, гэхдээ хүмүүс дэлхий дээрх гол хүч байсан, хэвээр байгаа.  Бидэнд эрхтэй, бид чадна, хийх ёстой, эцэст нь далан барих ажлыг зогсоох ёстой.  Бид энд амьдарч үр удмаа өсгөдөг.
Энэ бол бидний газар нутаг, бидний ариун ус гэдгийг сануулах цаг болжээ!  Талын амьсгал, шувуудын нислэгийн гоо үзэсгэлэнг биднээс хэн худалдаж авах вэ?  Өлдзийн хөвөөнөөс хурганы урилгаар бөөлжис цутгаж, голын давалгаа налгарч, нар жаргах тал хээрээр бидний хүүхдүүдийн инээлдэхийг хэн сонсох, зүрх сэтгэлээрээ хүлээн авах вэ?  Хэн далан босгож, Өлдзийн урсгалыг тасалдуулахыг хүсч бидний аз жаргалыг булаах гэж байна вэ?  Энэ нь бидний амьдралыг тасалдуулж байгаатай адил юм!
Бид Орос, Монголын засгийн газарт хандан уриалж, гэмт хэргийн шинжтэй төлөвлөгөө, үйлдлийг таслан зогсоож, амь насаа авраарай!
Олон зууны туршид бид говийн халуун салхинд ган гачиг болж болзошгүйг хичээж ирсэн.  Улдз дээр далан босгох нь манай агуу тал дахь мал аж ахуй болон бүх амьд амьтдын мөнхийн ган, үхэл юм!
Эрхэм хүндэт ах эгч нар аа, өнөөдөр бид маш олон тооны гэрийн тэжээвэр амьтадтай болжээ.  Далан боомт ба Улдзийн усыг нэг усан сан дахь хуримтлуулснаар амьтад шууд үхэлд хүргэх аюул заналхийлж байгаа бөгөөд түүний алдагдлын хэмжээ нь арван жилийн өмнөхтэй зүйрлэшгүй юм.
Олон зууны туршид зээрүүд эцэс төгсгөлгүй Монголын тал нутагт бэлчээрлэж байсан бол өнөөдөр Орос руу бөөнөөрөө нүүж, Даурскийн дархан цаазат газар болон Дзерений хөндийн дархан цаазат газарт тусгай хамгаалалттай газар нутгаас хоргодох байр олж, Торей нууруудын ойролцоо амаржих газрууд байгуулжээ.
Далан босож ирэхэд Улдзийн эрэг дээрх амьдрал танай нүүдэлчид, сум, хуарангаас хойш улам цаашаа хэрхэн урагшлахыг төсөөлөөд үз дээ ... Мэдээжийн хэрэг бид таныг хүлээж авах болно.  Бүгдээрээ.  Гэхдээ үнэхээр цөөхөн хэдэн баячууд далан, усан сан байгуулж баяжихаар зорьсон тул бид бүгдээрээ уугуул тал нутгаасаа гарч, амьгүй цөлийг зохиомлоор бүтээж буй төрөлх нутгаасаа улам бүр цааш явах болно гэж үү?
Эрхэм хүндэт ахан дүүс, нийлүүлэгчид, хамаатан садан!  Бод!  Тэгээд хамтдаа өвөг дээдэс Их Талаа аварч, хамгаалцгаая.  Аливаа ашиг, мөнгө, материаллаг баялаг Амьдралыг авчирдаг дусал уснаас илүү үнэтэй байж чадахгүй!

Tags: #Ульдзя_наша_общая_река, Монголия, водохранилище, плотина, река
Subscribe

Recent Posts from This Journal

  • Post a new comment

    Error

    default userpic
    When you submit the form an invisible reCAPTCHA check will be performed.
    You must follow the Privacy Policy and Google Terms of use.
  • 4 comments